اتاق بازرگانی (بخش دوم)

منظور از گواهی مبدا اتاق بازرگانی چیست؟

گواهی مبدا اتاق بازرگانی در اصل سندی است که توسط اتاق صادر می شود تا به استناد اظهارنامه گمرکی، جهت صادر کردن کالا مورد استفاده قرار گیرد. این سند مهم بازرگانی نشان دهنده آن است که محصولی در کدام کشور تولید شده و برای صادر کردن آن کالا توسط بازرگانان به کشورهای دیگر استفاده می شود.

تعرفه ترجیحی در واقع تفاوت تعرفه های ورودی یک کالا در کشورهای مختلف است. از این تعرفه برای حمایت از اقتصادهای توسعه نیافته یا کمتر توسعه یافته استفاده می شود. می توان با استفاده از تعرفه ترجیحی به واردات و صادرات یک کشور جهت داد و در مسیر درستی آن را قرار داد. در صورت وجود چنین تعرفه ای، دولت ها از بازرگانانی که از طریق گمرک اقدام به واردات و صادرات می نمایند، گواهی مبدا درخواست می کند.

این گواهی همچون سندی به شمار می رود که برای محاسبه میزان تعرفه ترجیحی مورد استفاده قرار گرفته و اگر کشوری محدودیت و ممنوعیت برای تاجران مشخص کرده باشد، دارندگان گواهی مبدا اتاق بازرگانی می توانند این محدودیت ها و ممنوعیت ها را نادیده گرفته و طبق قانون تجارت آن کشور عمل کنند. از سوی دیگر باید به وارد کنندگانی اشاره کنیم که دارای گواهی مبدا هستند.

این اشخاص به کمک گواهی مبدا مطمئن میشوند که چه محصولی در کدام کشور تولید می شود و پس از آن اقدام به واردات آن محصول از کشور مورد نظر می نمایند. این فرایند به واردکنندگان کمک می کند تا از اعتبار و کیفیت محصولی که تمایل دارند وارد کشور نمایند، اطمینان حاصل کنند.

از دیگر موارد استفاده از گواهی مبدا اتاق بازرگانی، گشایش اعتبار اسنادی است. بازرگانانی که این گواهی را اخذ می کنند، می توانند از تمامی قوانین، مقررات، موافقتنامه های دوجانبه و دیگر نکات مهم در حوزه فعالیت های بازرگانی اطلاعات کسب کرده و با واردات و صادرات موثر به توسعه فعالیت های صادراتی شرکت های بزرگ کمک بیشتری نمایند.

انواع گواهی مبدا

به طور کلی باید گواهی های مبدا را به دو نوع گواهی مبدا ترجیحی و غیر ترجیحی دسته بندی کنیم. گواهی مبدا ترجیحی سندی است که کشورهای توسعه یافته در اختیار کشورهای کمتر توسعه یافته قرار می دهند، تا بتوانند برای تخصیص کالا از برخی تخفیف های تعرفه ای برخوردار شوند. این نوع گواهی های مبدا به گواهی های فرم A نیز شناخته می شوند.

یکی دیگر از انواع گواهی های مبدا، گواهی های غیر ترجیحی هستند. هر کالایی که در کشور خاصی تولید می شود، در این گواهی نشان داده خواهد شد. در اصل باید بگوییم مهمترین ویژگی گواهی مبدا غیر ترجیحی تعیین کردن کشور تولید کننده کالای مورد نظر است. از این رو افرادی که در زمینه تولید کالاهای خاص فعالیت دارند، در صورتی که بخواهند اقدام به صادرات آنها نمایند، اطلاعات مهمی را در اختیار بازرگانان در گواهی مبدا قرار می دهند.

از جمله مهمترین اطلاعاتی که در گواهی مبدا صادرات وجود دارد، مشخصات سازنده کالا طبق مندرجات پروانه گمرکی، مشخصات فرستنده کالا طبق بارنامه حمل، وزن خالص، وزن ناخالص و نوع بسته بندی کالا، مشخصات وسیله حمل کالا، مشخصات گیرنده کالا طبق بارنامه حمل، مشخصات کالا طبق پروانه گمرکی و موارد دیگر است.

در ایران نیز گواهی مبدا اتاق بازرگانی به دو نوع دسته بندی می شود که عبارتند از:

فرم های PTA:

این فرم برای صادرات کالا به کشور پاکستان توسط اتاق ایران صادر می شود.

فرم GSP یا A:

این فرم برای بازرگانانی که اقدام به صادرات کالا به کشورهای دیگر از جمله کشورهای آمریکایی، اروپایی، اقیانوسیه، روسیه، ژاپن، ترکیه، بلاروس، اوکراین و قزاقستان می نمایند، ارائه می شود.

در گواهی های مبدا اتاق بازرگانی لازم است اطلاعاتی از قبیل فرد صادر کننده، مقصد و کشوری که کالا به آنجا صادر می شود، مبدا صادر کننده کالا، نوع کالا، طریقه حمل کالا، وزن کالا، میزان ارزش کالا، تعداد کالا، تاریخ صدور گواهی مبدا و مهر و امضای رئیس یا یکی از اعضای هیات رئیسه اتاق بازرگانی قید شود.

شماره تماس اتاق بازرگانی و آدرس اتاق بازرگانی

همانطور که اشاره کردیم اتاق های بازرگانی در تمام استان های کشور وجود دارند.از این رو برای برقراری تماس با این مراکز، نیاز خواهید داشت که به سایت اتاق های بازرگانی مراجعه نمایید. تمام شماره های تماس اتاق بازرگانی در سایت های  مربوطه وجود دارد. علاوه بر آن می توانید آدرس اتاق بازرگانی را نیز در سایت مشاهده نموده و به صورت حضوری به اتاق مراجعه کنید.

در صورتی که تمایل داشته باشید شماره تلفن اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تهران را به دست آورید، کافیست وارد سایت Http://Www.Tccim.Ir/Aboutus.Aspx شوید. شماره های تماس این اتاق 1866 بوده و در ساعات مشخص به مردم کشور خدمت رسانی می کند. در صورت برقراری تماس از طریق شماره فکس نیز می توانید با شماره 88720461 ارتباط برقرار نمایید.

برخی از کاربران که تمایل دارند از طریق ایمیل با اتاق بازرگانی ارتباط برقرار کنند نیز، می توانند از آدرس ايميل: Info [At Sign] Tccim [Dot] Ir استفاده کنند. به طور کلی راه های ارتباطی بسیاری با اتاق های بازرگانی در سراسر کشور وجود دارد. اما بیشتر مردم تهران ترجیح می دهند به جای مراجعه حضوری به اتاق های بازرگانی، از طریق روش های دیگر با این اتاق ارتباط برقرار کنند.

آدرس اتاق بازرگانی تهران نیز چنین است: تهران، خيابان خالد اسلامبولی (وزرا)، روبروي خيابان بيست و يکم، پلاک 82، اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي تهران. جهت کسب اطلاعات بیشتر نیز می توانید به وب سایت اتاق های بازرگانی ایران و تهران مراجعه نمایید. لینک وب سایت اتاق های بازرگانی در سراسر کشور را در ابتدای این مطلب در اختیارتان قرار دادیم.

مهمترین وظایف اتاق های بازرگانی در ایران

طبق ماده 5 قانون اتاق های بازرگانی جمهوری اسلامی، هر یک از این اتاق ها که در استان های مختلف واقع شده اند از اختیارات و وظایفی برخوردار هستند. از جمله مهم‌ترین این اختیارات و وظایف اتاق های بازرگانی باید به موارد زیر اشاره کنیم:

برقراری ارتباط با کشورهای دیگر و تشکیل اتاق ها و کمیته های مشترک با آنها بسته به سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران

ایجاد همکاری با تمام دستگاه های اجرایی برای اجرای قوانین و مقرراتی که مربوط به اتاق بازرگانی است.

ایجاد همکاری میان صاحبان صنایع و معادن و کشاورزی و بازرگانان جهت اجرای قوانین صادرات و واردات در کشور

تشکیل نمایشگاه های بازرگانی خارجی و داخلی با اجازه وزارت بازرگانی و شرکت در سمینارها و کنفرانس هایی که به بازرگانی مربوط هستند در چارچوب سیاست های داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران

ارائه نظر مشورتی در خصوص مسائل اقتصادی به قوای سه گانه کشور در مورد بازرگانی، معادن، صنایع و کشاورزی

صدور کارت عضویت در اتاق بازرگانی بسته به شرایط و داشتن مدارک مورد نظر موجود در آیین نامه اتاق ایران

ترغیب و تشویق تمام سرمایه گذاران داخلی برای تولید کالاهایی که دارای مزیت نسبی صادرات هستند.

ایجاد یک اداره مرکزی اطلاعات اقتصادی برای انجام فعالیت ها و وظایف اتاق بازرگانی

تلاش برای شناسایی بازار کالاهای صادراتی در خارج از کشور و کمک به موسسه ها برای شرکت در تمام نمایشگاه های بین المللی و بازرگانی در داخل و خارج

تلاش برای بررسی مسائل بازرگانی داخلی و خارجی اعضا و افراد متقاضی، از طریق تشکیل مرکز داوری اتاق ایران که باید توسط دستگاه قضا اساسنامه آن تهیه و توسط مجلس به تصویب برسد.

تشکیل اتحادیه هایی برای صادرات و واردات کالا و سندیکاهای تولیدی جهت فعالیت های بازرگانی، معدنی، کشاورزی و صنعتی

تشکیل اتاقهای بازرگانی مشترک با کشورهای همسایه و دوست، با هماهنگی امور خارجه و وزارت بازرگانی

دایر کردن دوره های مختلف کاربردی در رشته های صنعتی، بازرگانی، خدماتی و معدنی بسته به نیاز کشور

صدور، تهیه و تایید اسنادی که طبق قوانین و مقررات بین المللی بر عهده اتاق بازرگانی در ایران است با هماهنگی وزارت بازرگانی

تمام موارد یاد شده از جمله مهم‌ترین وظایفی است که اتاق بازرگانی در ایران باید به عهده بگیرد. لازم به ذکر است که این اتاق با داشتن سابقه ای بیش از 130 سال فعالیت در ایران، یکی از ارکان اصلی و تاثیرگذار در اقتصاد کشور به شمار می رود و به همین دلیل دریافت کارت عضویت آن می تواند مزایای بسیاری برای بازرگانان به همراه داشته باشد.

نحوه عضویت در اتاق بازرگانی و شرایط موجود در تعهد نامه

نحوه عضویت در اتاق بازرگانی یکی از موارد مهمی است که تمام بازرگانان در داخل کشور را به خود درگیر نموده است. در ابتدای این مطلب شرایط عضویت اشخاص حقیقی و حقوقی را در اتاق های بازرگانی بیان نمودیم. از این رو دیگر لزومی به تکرار شرایط و نحوه عضویت در این اتاق های بازرگانی نیست.

اما مسئله ای که باید در ادامه شرایط عضویت در این اتاق برای متقاضیان بیان کنیم، ماده 2 قانون اتاق های بازرگانی است که به تعهد نامه اشاره نموده است. طبق این ماده تمام افرادی که متقاضی دریافت کارت عضویت اتاق های بازرگانی هستند و یا به دنبال تجدید عضویت خود هستند، موظف اند تعهد نامه امضا کنند.

در این تعهد نامه چند شرط مهم قید شده است که باید توسط متقاضیان پذیرفته شود. از جمله شروط مندرج در تعهدنامه عضویت در اتاق بازرگانی باید به موارد زیر اشاره کنیم:

اشخاص متقاضی عضویت در اتاق های بازرگانی باید دارای شایستگی اجتماعی، اخلاقی و مالی لازم جهت استفاده از کارت عضویت باشند. تا بتوانند از خدمات اتاق و همکاری با آن بهره مند شوند.

افراد متقاضی باید برای تقویت جایگاه خود در اتاق بازرگانی مشارکت داشته باشند.

باید این دسته از افراد در تمام مراحل کاری خود رعایت امانت و اخلاق حسنه را داشته باشند و طبق شئون تجاری در معاملات و عملیات های خود پیش روند. از سوی دیگر این دسته از افراد باید در قراردادها و پیمانها تمام قوانین و مقررات را رعایت کنند.

افراد متقاضی عضویت در اتاق بازرگانی باید از انجام هر نوع فعل یا ترک فعلی که به امنیت داخلی و خارجی کشور لطمه وارد می کند، دوری کنند.

این افراد باید برای حل و فصل مسالمت آمیز تمام اختلافاتی که بر اثر عملیات یا معاملات تجاری پیش می آید، تمام تلاش خود را مبذول دارند.

در نهایت نیز باید به این مسئله اشاره کنیم که اگر افراد متقاضی عضویت در اتاق بازرگانی از مفاد تعهد نامه پیروی نکنند و یا مرتکب تخلف شوند، اتاق می تواند در مورد تعلیق، لغو عضویت و یا محروم نمودن آنها از خدمات اتاق تصمیم گیری کند.

مدت و اعتبار کارت های عضویت اتاق بازرگانی

به هیچ عنوان اشخاص حقیقی و حقوقی نمی توانند بیش از یک سال از کارت عضویت خود در اتاق استفاده کنند. مگر افرادی که پس از اتمام تاریخ اعتبار کارت عضویت، مجددا درخواست تمدید کارت نموده و از شرایط لازم برای عضویت برخوردار باشند. از سوی دیگر اشخاصی که علاوه بر دریافت کارت عضویت حقیقی، به عنوان نماینده حقوقی یک شرکت نیز به عضویت در اتاق بازرگانی در آمده باشند نیز، می توانند اعتبار یکی از کارت ها را تمدید کنند.

این کارت‌های عضویت قابلیت تعلیق و لغو عضویت نیز دارند. در صورتی که اشخاص حقیقی و حقوقی برخی از شرایط لازم را جهت عضویت در اتاق بازرگانی نداشته باشند، کارت عضویت آنها توسط اتاق لغو یا تعلیق خواهد شد. از جمله این شرایط باید به سه مورد کلی زیر اشاره کنیم:

شخصی که یکی از شرایط عضویت در اتاق از وی سلب شود.

شخصی که مفاد تعهد نامه را طبق ماده 2 آیین نامه اتاق های بازرگانی نقض کرده و مرتکب تخلفاتی مغایر با اخلاق و شئونات تجاری شود.

تصمیم مراجع قضایی مبنی بر تعلیق یا لغو عضویت اتاق بازرگانی اشخاص حقیقی و حقوقی باشد.

اتاق های بازرگانی مشترک ایران با کشورهای مختلف

ایران با 34 کشور دارای اتاق بازرگانی مشترک است که از جمله این کشورها باید به ایران و یونان، ایران و پاکستان، ایران و کره جنوبی، ایران و افغانستان، ایران و استرالیا، اتاق بازرگانی ایران و کانادا، ایران و هلند، ایران و عمان، ایران و عراق، ایران و سوئیس، ایران و انگلیس، ایران و سوئد، ایران و گرجستان، ایران و امارات، ایران و اسپانیا، ایران و فرانسه، ایران و ارمنستان، ایران و روسیه، ایران و بلژیک، ایران و ایتالیا، ایران و هند، ایران و ترکمنستان، ایران و برزیل، ایران و کوبا، ایران و ویتنام، ایران و تاجیکستان، ایران و آذربایجان، ایران و اوکراین، ایران و قزاقستان، ایران و ترکیه، ایران و شرق آفریقا، ایران و کویت، ایران و اتریش، ایران و چین و در نهایت ایران و قطر.

بازرگانان می توانند با تمام این کشورها تجارت نموده و از خدمات این اتاق آنها بهره مند شوند. تشکیل اتاق های بازرگانی با کشورهای دیگر به بازرگانان این اجازه را می دهد که با دیگر کشورها برای تجارت همکاری نمایند.

تفاوت عضویت در اتاق بازرگانی و دریافت کارت بازرگانی

بسیاری از بازرگانان تازه وارد به عرصه تجارت اطلاعات دقیقی در خصوص کارت بازرگانی و عضویت در اتاق های بازرگانی ندارند. حتی برخی از آنها تصور می کنند که این تو کارت یک کارایی داشته و دریافت یکی از آنها برای انجام تجارت در کشور و خارج از کشور کافیست. اما باید بگوییم میان کارت بازرگانی و کارت عضویت اتاق های بازرگانی تفاوت های بسیاری وجود دارد. از جمله:

افرادی که اقدام به دریافت کارت بازرگانی می نمایند، باید اظهارنامه مالیاتی تسلیم نمایند و پیش از تقاضای کارت بازرگانی، حتما کد اقتصادی دریافت کرده باشند. در حالی که کارت عضویت در اتاق بازرگانی نیازی به این مدارک ندارد.

اشخاصی که دارای کارت بازرگانی نیستند قادر به تجارت و واردات و صادرات نبوده و این بزرگترین تفاوت میان کارت بازرگانی و کارت عضویت اتاق است. یعنی تنها اشخاصی می توانند اقدام به واردات و صادرات کالا نمایند که دارای کارت بازرگانی باشند. دریافت کارت عضویت به آنها اجازه واردات و صادرات نخواهد داد.

هر شخص حقیقی و حقوقی تنها یکبار می تواند اقدام دریافت کارت بازرگانی نماید. در حالی که اشخاص حقیقی و حقوقی می توانند یک بار به صورت شخص و یک بار به صورت نماده یک نهاد یا شرکت اقدام به دریافت کارت عضویت در اتاق بازرگانی نمایند.

افرادی که به عنوان فعال در شرکت های خصوصی فعالیت می کند و همچنین مدیران دولتی می توانند بدون هیچ محدودیتی اقدام به دریافت کارت بازرگانی نمایند. البته در صورتی که دارای عدم شرایط خاصی نباشند.

اشخاصی که ایرانی نیستند، در صورتی می توانند متقاضی دریافت کارت بازرگانی باشند که بین کشور زادگاه او و ایران روابط تجاری و اقتصادی برقرار باشد.

اشخاصی که دارای سابقه کیفری هستند و حکم جرم آنها علنی است، نمی توانند به عنوان مدیر عامل اقدام به دریافت کارت بازرگانی نمایند.

در نهایت نیز باید به افرادی اشاره کنیم که در نهادهای دولتی مشغول به کار هستند. این دسته از افراد نیز نمی توانند در سمت مدیر عامل اقدام به دریافت کارت بازرگانی نمایند. اما برای کارت عضویت در اتاق بازرگانی هیچ مانعی برای آنها وجود ندارد.

منبع: باسکول

اشخاصی که دارای سابقه کیفری هستند و حکم جرم آنها علنی است، نمی توانند به عنوان مدیر عامل اقدام به دریافت کارت بازرگانی نمایند.

آفکو | مرجع حمل و نقل بین المللی