ثبت سفارش کالا

در کشور ما با توجه به نیازهای قانونی، اقدام به صادرات و واردات پیچیدگی‌های اداری خود را دارد و لازم است که اطلاعات و اسناد مورد نیاز بین نهادهای مختلف رد و بدل شود. از همین رو جهت تسریع و ایجاد سهولت در فرایند ثبت سفارش و ادامه مراحل واردات کالا، در اردیبهشت سال 1397 طی بخشنامۀ سازمان توسعه تجارت ایران، سامانه  ثبت سفارش به سامانه جامع تجارت منتقل شد.

متقاضيان ثبت سفارش اعم از حقيقي و حقوقي مي‌توانند با مراجعه به وب‌سايت sabtaresh.tpo.ir در این سامانه ثبت نام نموده و با دريافت كدكاربري و رمز عبور شخصي، کالاهای وارداتی خود را از اقصی نقاط کشور با دسترسی به اینترنت، بدون محدودیت زمانی ثبت سفارش نمایند.

ثبت سفارش کالا چیست؟

ثبت سفارش کالا، یکی از الزامات واردات هر محصولی به داخل کشور است. هر شخص حقیقی یا حقوقی که قصد واردات کالا به داخل کشور را دارد باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز ثبت سفارش کالا را اخذ کند. واردکنندگان به‌ موجب سند ثبت سفارش می‌توانند کالاهای مورد نظر خود را وارد کشور نماید. بنابراین اخذ مجوزِ ورود کالا به کشور از سازمان صنعت، معدن و تجارت را “ثبت سفارش” می‌گویند. در حقیقت، ثبت سفارش کالا، یک وسیله کنترلی و ابزار اطلاعاتی دولت است. این مجوز، فایلی است که توسط سازمان توسعه تجارت ایران صادر می‌شود و روی آن شماره هشت رقمی مجوز و تاریخ مجوز ثبت سفارش، به همراه شماره و تاریخ پروفرما و نام شرکت متقاضی، که می‌تواند متعلق به شرکت وارد کننده باشد، درج می‌شود.

انواع ثبت سفارش

اعتبار اسنادی دیداری یا : Sight Documentary Credit

اعتباری است که طبق آن بانک ابلاغ کننده، پس از رویت اسناد ارائه شده از سوی ذی‌نفع در صورت رعایت تمامی شرایط و ضوابط اعتبار به وسیلۀ وی، وجه آن را بلافاصله می‌پردازد.

اعتبار اسنادی مدت‌دار یا : Deferred Letter Of Credit

اعتباری است که بلافاصله پس از ارائه اسناد از سوی ذی‌نفع قابل پرداخت نیست. بلکه وجه آن پس از مدت تعیین شده در اعتبار پرداخت می‌گردد.

اعتبار اسنادی یوزانس یا : usance Credit

این یک ثبت سفارش براتی است. یوزانس به بیان دقیق به معنای مهلتی است که طبق عرف، در تجارت میان دو کشور برای پرداخت وجه برای برات ارزی تعیین می‌گردد. امروزه این کلمه اغلب به معنی مهلت برای هر براتی به کار می‌رود. در عرف تجارت بین‌الملل به معنای نوعی معامله نسیه تضمین شده است. از این لحاظ یوزانس، گونه‌ای اعتبار اسنادی مدت دار یا Deferred Letter Of Credit به حساب می‌آید که بر خلاف اعتبار اسنادی دیداری یا Sight Documentary Credit وجه اعتبار به محض ارائه اسناد حمل کالا توسط ذینفع به بانک کارگزار به وی پرداخت نمی‌شود. در اعتبار اسنادی مدت‌دار، سند قابل معامله‌ای مثل برات صادر نمی‌گردد. به علاوه اینگونه اعتبارها قابل معامله نیست. در صورتی که در معاملات یوزانس برات صادر می‌شود.

ثبت سفارش واردات در قبال صادرات

این مدل واردات در قبال ارائه پروانه صادراتی معتبر صورت پذیرفته در ازای ارزش صادراتی و ممهور به مهر گمرک خروجی از کشور می‌باشد. اعتبار مورد قبول گمرک از تاریخ پروانه صادراتی با کوتاژ وارداتی یکسان می‌باشد.

ثبت سفارش بدون انتقال ارز

ثبت سند به صورت بدون انتقال ارز است:

الف) 18 قلم کالای اعلام شده شامل پوشاک، پارچه، سیگار، قطعات کامپیوتر، قطعات خودرو

ب) ابزار و قطعات منفصله مورد نیاز واحدهای تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری از وزارت صنایع می‌باشد.

چگونگی ثبت سفارش کالا

انتخاب کالای وارداتی یک تصمیم تخصصی است و باید مبتنی بر دانش و تجربه باشد. بسیاری از مباحث تحقیقاتِ بازار و پیش ‌بینی فروش در آن نقش موثر دارند، اما به ‌صورت کلی چند سوال اساسی برای انتخاب کالای وارداتی مطرح است:

آیا واردات آن کالا مجاز است؟

واردات آن کالا چه مجوزهایی لازم دارد؟‌ (مثلاً از محیط زیست یا بهداشت)

هزینه‌ی وارد کردن آن به لحاظ مالی و زمانی چقدر می‌شود؟

آیا تعرفه‌ی ترجیحی دارد؟ (گاهی وارد کردن بعضی اقلام از یک یا چند کشور مشخص شامل تخفیف در تعرفه‌ی گمرکی می‌شود که در این حالت به تعرفه‌ی آن، ترجیحی گفته می‌شود)

آیا کالای انتخاب شده مشمول استانداردهای اجباری است؟ (برای ترخیص چنین کالاهایی باید گواهی بازرسی دال بر استاندارد بودن کالا ارائه شود)

مجوز ثبت سفارش باید پیش از ورود کالا به گمرک و در زمانی که خریدار پیش فاکتور را تائید نکرده است، اخذ گردد تا در صورتی که مجوز صادر نشد، وارد کننده دچار زیان نشود. در صورت صدور این مجوز، واردکننده حق دارد که سفارش خود را با فروشنده، تکمیل کند. تمامی واردکنندگان پس از دریافت پروفرما، طبق ماده ۸ قانون صادرات و واردات کشور، باید اقدام به دریافت مجوز ورود یا ثبت سفارش کالا نمایند.

متن دقیق این ماده عبارت است از:

واردکنندگان کالاهای مختلف اعم از دولتی و غیردولتی جهت اخذ مجوز ورود و ثبت سفارش باید منحصراً به وزارت صنعت، معدن و تجارت مراجعه نمایند. این مجوز در حقیقت مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت برای ورود کالا به کشور است. لذا بهتر است وارد کننده، پس از اخذ این مجوز اقدام به پذیرش پروفرما نماید تا مشکلی از بابت ممنوع بودن ورود کالا به کشور نداشته باشد.

این موضوع در آیین نامه‌ی اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات مصوب 6/2/1373 نیز مورد تأکید قرار گرفته است. ورود کلیه کالاهای قابل ورود اعم از اینکه واردکننده از بخش دولتی یا غیردولتی باشد را به استثنای موارد زیر منوط به ثبت سفارش و اخذ مجوز ورود از وزارت بازرگانی کرده است. موارد مستثنی عبارتند از:

کالاهای مورد نیاز خانوارهای مرزنشین، شرکت‌های تعاونی آن‌ها، ملوانان، کارکنان شناورها طبق فهرستی که در آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات ذکر شده است. در این فهرست جمعاً 46 بند نام برده شده است که اکثراً مورد نیاز زندگی روزمره مرزنشینان هستند.

کالاهای خاص نظامی با تائید وزارت دفاع و پشتیبانی و نیروهای مسلح و کالاهای خاص سازمان انرژی اتمی با تائید رئیس سازمان انرژی اتمی

کالاهای همراه مسافران ورودی (مسافران ایرانی یا غیر ایرانی) که از خارج کشور یا از مناطق آزاد تجاری و صنعتی به کشور وارد می شوند: آنها علاوه بر اسباب سفر و اشیای شخصی مستعمل همراه خود که به شرط غیرتجاری بودن از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی معاف است، می توانند در سال یک بار، کالا به ارزش حداکثر 80 دلار با معافیت از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی، و مازاد بر ارزش مذکور را با پرداخت حقوق گمرکی و دو برابر سود بازرگانی وارد و ترخیص نمایند، مشروط بر اینکه کالاهای مزبور از نوع کالاهای ممنوع شرعی و یا قانونی نبوده و جنبه تجاری نداشته باشند.

کالاهای وارداتی از طریق پست: ترخیص کالاهایی که از طریق پست وارد می شود به استثنای اقلامی که ورود آن‌ها از نظر شرعی یا قانونی ممنوع است مشروط بر آنکه جنبه تجاری پیدا نکند تا ارزش حداکثر پنجاه دلار به نام هر نفر بدون پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی، بدون مطالبه کارت بازرگانی و مجوزهای مقرر در جدول مقررات صادرات و واردات، بلامانع است.

مراحل ثبت سفارش کالا به صورت گام به گام

پیش فاکتور یا (پروفرما): برای ثبت سفارش کالا ابتدا باید پیش‌فاکتور (پروفرما) کالای مورد نظرتان را از فروشنده دریافت و اطلاعات آن را در سامانه جامع تجارت ایران ثبت نمائید. در این سامانه متقاضیان حقیقی و حقوقی برای واردات کالا، ثبت نام نموده و با دریافت کد کاربری و رمز عبور شخصی (حقوقی یا حقیقی) سفارش‌های واردات خود را ثبت می‌نمایند که تمامی پیگیری‌های لازم از طریق این سامانه میسر می‌باشد. متقاضیان پس از اطلاع از پایان مراحل اداری ثبت سفارش از طریق همین سامانه، تائید یا عدم تائید واردات کالای خود را مشاهده می‌نمایند.

دریافت کوتاژ وارداتی: پس از گذراندن مراحل ثبت‌سفارش و دریافت کد ۸ رقمی، پرونده ثبت سفارش بدون نیاز به مراجعه به مراکز ثبت سفارش در سطح کشور، به‌صورت خودکار به شعب بانک عامل و گمرکات اجرایی کشور ارسال خواهد گردید. ایجاد روند ثبت سفارش کالا، گواهی ثبت آماری و کنترل ضوابط فنی برای کالاهای وارداتی توسط دولت انجام می‌پذیرد.

تامین ارز: پس از انجام گواهی ثبت آماری و انجام مراحل تخصیص ارز و تامین ارز کد ۱۴رقمی ساتا توسط بانک مرکزی به بانک عامل اعلام می شود که بانک عامل پس از صدور فیش گواهی ثبت آماری، کد چهارده  رقمی ساتا را برای صاحب کالا جهت انجام تشریفات گمرکی ارسال می کند.

 پیش ثبت سفارش: برخی از کالاها برای واردات نیازمند اخذ مجوز پیش از ثبت‌سفارش نیز است. به ‌طور مثال برای واردات تجهیزات پزشکی نیازمند اخذ کد IRC از سازمان غذا و دارو می‌باشد. همچنین کالاهایی مانند غلات، جو، ذرت و… نیازمند اخذ مجوز دامپزشکی است که بعد از ثبت اطلاعات پروفرما در سایت به‌ صورت اتوماتیک این پرونده به سامانه قرنطینه ارجاع داده شده و بعد از پیگیری‌های اداری تائید مجوز دامپزشکی اخذ می‌گردد و پس از آن برای کارشناسی ثبت سفارش ارجاع داده می‌شود.

مدارک مورد نیاز برای ثبت سفارش

کارت بازرگانی معتبر

کارت عضویت وزارت بازرگانی (ثبت نام)

اخذ مجوزهای قانونی لازم بر اساس مندرجات ذیل یادداشت های فصل تعرفه مربوط در کتاب مقررات صادرات و واردات و سایر مصوبات و دستورالعمل های ابلاغ شده (از قبیل مجوز وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی، انرژی اتمی و…)

اصل پروفرما به علاوه ی کپی آن

کاتالوگ یا بروشور و آنالیز برای برخی کالاها

نام و آدرس کامل خریدار (شماره تلفن و فاکس)

نام و آدرس کامل فروشنده (شماره تلفن و فاکس)

مشخصات کامل کالا

قیمت واحد کالا قیمت فوب (FOB) مبلغ کرایه حمل

مقدار، وزن، تعداد و نوع بسته بندی کالا

نام کشور ذی‌نفع (فروشنده) و نام کشور تولیدکننده کالا

نام کشور مبداء حمل، محل بارگیری، وسیله حمل و مهلت حمل

نام ارز مورد معامله و نحوه پرداخت وجه کالا

نام مرز ورودی و گمرک مقصد

شماره و تاریخ صدور پروفرما و امضای آن به همراه تاریخ انقضا

درج شماره استاندارد یکی از استانداردهای مورد قبول موسسه استاندارد ایران و اعلام انطباق کالا با استاندارد مذکور در مواردی که کالا مشمول فهرست استانداردهای وارداتی اعلام شده می‌باشد.

ارائه ترجمۀ رسمی برای پروفروماهای غیر از زبان فارسی و انگلیسی.

ارائه کاتالوگ جهت ماشین‌آلات و بعضی از کالاهای مصرفی و بروشور یا آنالیز برای بعضی کالاهای شیمیایی که مشخصات کالا در پروفرما گویا نباشد.

منبع: سپاهان همراه

کالاهای مورد نیاز خانوارهای مرزنشین، شرکت‌های تعاونی آن‌ها، ملوانان، کارکنان شناورها طبق فهرستی که در آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات ذکر شده است.

آفکو | مرجع حمل و نقل بین المللی