حق برداشت ویژه چیست؟ بخش دوم
مزایا حق برداشت ویژه
- SDR با برخورداری از ثبات بسیار بالا به عنوان معیار ارزش‌گذاری در کنوانسیون‌های بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- از SDR می‌توان به عنوان پشتوانه پول ملی استفاده کرد. این واحد پولی در معاملات قابل استفاده است و قابلیت تبدیل به ارزهای مهم بین‌المللی را دارد.
معایب حق برداشت ویژه
- توزیع SDR بین کشورهای عضو صندوق به میزان سرمایه آن‌ها بستگی دارد. بنابراین کشورهای صنعتی با سرمایه‌های بالا از سهم بیشتری برخوردارند.
- حجم SDR بسیار کمتر از حجم نقدینگی در بازارهای بین‌المللی است.
ارزش حق برداشت ویژه به ریال
SDR برای اولین بار در ایران در 18 تیر 1351 ارزش گذاری شد و 82.2425 ریال تعیین شد. نرخ روزانه SDR در حال حاضر بر اساس قوانین و مقررات مصوب صندوق بین المللی پول معتبر است. با این حال، بانک مرکزی هیچ قانون یا معیار خاصی برای تعیین ارزش SDR به ارزهای ملی تعیین نکرده است.
کاربرد حق برداشت ویژه در حمل‌ونقل
قبل از تعریف حق برداشت ویژه، ارزهایی مانند پوند استرلینگ و فرانک مبنای تعیین تعهدات و مسئولیت های مالی در کنوانسیون های حمل و نقل بین المللی بودند. اما به دلیل معایب این ارزها معیار مناسبی برای تعیین این تعهدات و مسئولیت های مالی در نظر گرفته نشد. بدین ترتیب فرانک پوانکاره (معادل 5/65 میلی گرم طلا با عیار نهصد در هزار) پس از بررسی و بازنویسی این مقررات، جایگزین لیر استارلینگ در پروتکل هاگیس ویزبی شد.
از آن‌جایی که طلا به شدت تحت تاثیر نوسانات ارزی قرار می‌گرفت، تردیدهایی بر استفاده از ارزش آن به عنوان مبنای تعیین مسئولیت وارد شد. برای رفع این مشکل، SDR به عنوان مبنای جدید تعیین تعهدات مالی و مسئولیت در کنوانسیون هامبورگ جایگزین طلا گردید. امروزه SDR یکی از مبانی تعیین تعهدات مالی و مسئولیت‌ها در کنوانسیون‌های بین‌المللی حمل‌ونقل در نظر گرفته می‌شود.
کاربرد در حمل‌ونقل جاده‌ای
در 29 اردیبهشت 1335 کنوانسیون حمل‌ونقل بین‌المللی CMR منعقد شد که در آن حقوق، وظایف و مسئولیت‌های حمل‌کننده در قبال فرستنده و گیرنده کالا به وضوح مشخص شده است.
طبق بند 3 ماده 23 این کنوانسیون « در هر صورت، غرامت کالا از 8.33 SDR برای هر کیلوگرم وزن ناخالص کالای کسری تجاوز نخواهد کرد.». بنابراین در صورتی که تحت قوانین و مقررات این کنوانسیون حمل‌کننده مسئول پرداخت غرامت در قبال آسیب به تمام یا قسمتی از کالا باشد، این غرامت حداکثر 8.33 SDR به ازای هر کیلوگرم وزن ناخالص کالای کسری خواهد بود.
کاربرد در حمل‌ونقل ریلی
به منظور تنظیم بیشتر حمل و نقل بین المللی کالا از طریق راه آهن، کنوانسیون CIM توسط فعالان حمل و نقل ریلی در سال 1970 تصویب و در ژانویه 1975 به اجرا درآمد. در 25 اکتبر 1952، برخی از کشورهای پیشرو در این صنعت نیز قوانین و مقرراتی را تصویب کردند. تنظیم حمل و نقل مسافر و بار از طریق راه آهن، معروف به کنوانسیون CIV.
حداکثر مسئولیت و مسئولیت مالی برای صدمات جانی یا مالی به مسافر یا محموله در حمل و نقل ریلی در نسخه اصلاح شده این کنوانسیون در 25 ژانویه 1996 تعیین شده است. طبق ماده 30 نسخه اصلاح شده، اگر فعل یا ترک فعل حامل باعث مرگ یا جراحت مسافر می شود، حداکثر سقف مسئولیت 175000 SDR خواهد بود. بر اساس ماده 40 2 2 کنوانسیون CIV، در صورتی که خسارت وارده به محموله قابل شناسایی باشد، مسئولیت مالی متصدی حمل و نقل باید 80 SDR به ازای هر کیلوگرم وزن ناخالص محموله و 1200 SDR برای هر بسته باشد. اگر خسارت قابل شناسایی نباشد، سقف تعهدات مالی متصدی حمل‌ونقل به ازای هر کیلوگرم وزن ناخالص محموله 20 SDR و برای هر بسته 300 SDR خواهد بود.
حق برداشت ویژه (SDR) یا طلای کاغذی یک دارایی ذخیره جهانی است که توسط صندوق بین المللی پول (IMF) در سال 1969 برای تکمیل ذخایر رسمی کشورهای عضو ایجاد شد.آفکو | مرجع حمل و نقل بین المللی
امتیاز این نوشته
امتیاز
امتیاز
