SDR به عنوان یک دارایی بین المللی مکمل بر اساس سیستم مدیریت پولی برتون وودز ایجاد شد. اما با فروپاشی این سیستم مدیریتی در سال 1973 و انتقال ارزهای اصلی به سیستم های مبادله ای شناور، وابستگی به SDR به عنوان یک دارایی ذخیره جهانی کاهش یافت. با این حال، تخصیص SDR می تواند در تامین نقدینگی و پر کردن ذخایر رسمی کشورهای عضو صندوق بین المللی پول نقش داشته باشد.

SDR یک واحد پولی معین برای صندوق بین‌المللی پول و سایر سازمان‌های بین‌المللی تلقی می‌شود. در واقع SDR نه یک ارز و نه یک سند قابل مطالبه است؛ بلکه سندی بالقوه از صندوق بین‌المللی پول است که بر اساس ارزهای کشورهای عضو صندوق صادر می‌شود. در واقع SDR به این ارزها قابل تبدیل است.

 

سبد استاندارد

SDR در ابتدا معادل 0.888671 گرم طلای خالص یا یک دلار آمریکا بود. اما پس از فروپاشی نظام مدیریت پولی برتون وودز، SDR به عنوان سبدی از ۱۶ ارز عمده بین‌المللی در نظر گرفته شد. ارزهای این سبد استاندارد در نهایت به ۵ ارز کاهش یافت.

ارزش SDR برابر مجموع مقادیر حاصل پس از تبدیل ارزها به دلار آمریکا است. از آنجایی که به طور معمول با کاهش ارزش یک ارز، ارزش سایر ارزها افزایش پیدا می‌کند، نوسانات ارزش SDR از نوسانات ارزهای تشکیل دهنده آن همواره کمتر است.

ارزهای موجود در سبد SDR باید دارای دو معیار باشند.

 

معیار صادرات

یک ارز در صورتی دارای معیار صادرات است که توسط یکی از اعضای صندوق بین‌المللی پول، یک اتحادیه پولی دارای اعضای مشترک با این صندوق، و یا یکی از پنج صادرکننده برتر جهان صادر شود.

معیار قابلیت استفاده آزاد

به منظور این‌که یک ارز از جانب صندوق بین‌المللی پول « آزادانه قابل استفاده » تلقی شود، باید به طور گسترده در معاملات بین‌المللی استفاده شده و در بازارهای اصلی مبادله شود. ارزهای قابل استفاده آزاد می‌توانند در معاملات مالی صندوق بین‌المللی پول نیز مورد استفاده قرار گیرند.

بررسی سبد استاندارد

 

سبد SDR هر پنج سال یک‌بار – در صورت نیاز، زودتر از این موعد – مورد بررسی قرار می‌گیرد تا از نقش این سبد در بازتاب اهمیت نسبی ارزها در سیستم‌های تجاری و مالی جهان اطمینان حاصل شود. این بررسی‌ها عناصر کلیدی روش ارزش‌گذاری SDR را پوشش می‌دهند. از جمله آن‌ها می‌توان به معیارها و شاخص‌های مورد استفاده در انتخاب ارزهای سبد SDR و وزن‌ اولیه هر یک از این ارزها در تعیین تعداد واحد آن در این سبد استاندارد اشاره کرد.

این مقادیر ارزی در طول دوره 5 ساله ثابت خواهند ماند، اما با تغییر نرخ مبادله بین ارزهای موجود در سبد، وزن هر یک از آن‌ها دچار نوسان می‌شود. ارزش SDR روزانه بر اساس نرخ ارز بازار تعیین می‌شود. این بررسی‌ها تناسب ابزارهای مالی نظیر سبد نرخ بهره SDR را نیز مورد بررسی قرار می‌دهند.

در آخرین بررسی انجام شده در نوامبر 2015، طبق رأی هیئت مدیره صندوق بین‌المللی پول، رنمینبی چین (RMB) با دارا بودن معیارهای ورود به سبد استاندارد SDR به دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن و پوند انگلیس پیوست. طی بررسی سال 2015، هیئت مدیره همچنین فرمول جدیدی را برای تعیین وزن ارزهای موجود در سبد SDR تصویب کرد. در مارس 2021، هیئت اجرایی بررسی بعدی سبد SDR را به 31 ژانویه 2022 به تعویق انداخت. پس از تکمیل بررسی سال 2022، سبد SDR جدید در 1 اکتبر 2022 به اجرا درخواهد آمد.

منبع:فریت ریت