مزایای حمل و نقل ترکیبی کانتینری با ریل چگونه به کار می آید؟

با توجه به سهم اندک جابه جایی کانتینر توسط حمل و نقل ریلی ابتدا حمل و نقل چند وجهی معرفی شده و از آن جایی که حمل و نقل چند وجهی در کالاهای عمده، فقط با کانتینر میسر و مقرون به صرفه می باشد لذا مزایای حمل کالا با کانتینر، روند تجارت کانتینر تا سال 2006 در دنیا توضیح داده شده است، پس برای اثبات اینکه جهان نیز به سمت حمل و نقل کانتینری روی آورده است، ظرفیت و عملکرد چند بندر کانتینری در مناطق مختلف دنیا و ظرفیت کشتی های کانتینر بر و روند گسترش آن ذکر شده است و در انتها به داخل کشور و بندر شهید رجائی به عنوان بزرگ ترین بندر عملیاتی ایران توجه داده شده و به مشکلات حمل و نقل ريلی و سهم اندک آن با توجه مزیت های بالقوه این شیوه حمل و در نهایت پیشنهاداتی جهت افزایش سهم حمل و نقل ریلی در زمینه کانتینر ارائه شده است .

حمل و نقل ترکیبی (چند وجهی) پس از انقلاب صنعتی، عرصه جدیدی بود برای صاحبان کالا که با به کارگیری کانتینر این نوع حمل و نقل سرعت و شتاب بیشتری گرفت مدتها است مشکلات حمل و نقل چند وجهی را کشورهای مختلف از سد راه برداشته اند و با حمایت از کنوانسیون حمل و نقل چند وجهی سازمان ملل مقررات جدید استاد حمل و نقل چند وجهی را از ژانویه سال 1992 مورد اجرا گذاشته شد. اما کشور ما با مشکلات زیادی در این زمینه مواجه است که بخشی از آن به عدم سرمایه گذاری لازم و بخشی نیز به بی توجهی مسئولین و دست اندرکاران مربوط می شود.

با توجه به قدرتمندی جمهوری اسلامی ایران در حمل و نقل دریایی و با دارا بودن بزرگ ترین ناوگان دریایی در خاورمیانه، عمده مشکلات بیشتر به حمل و نقل جاده ای و ریلی بر مي گردد. به طوریکه در سال 1384 از یک میلیون و 400 هزار عمليات حمل و نقل کانتینری در بندر شهید رجایی فقط 27 هزار TEU کانتینر توسط ناوگان ریلی حمل گردیده است. علیرغم اینکه ناوگان ملی دریایی حدود 50% سهم حمل و نقل کانتینری را بعهده داشته، متاسفانه ناوگان ریلی فقط 2% در حمل و نقل کانتینر سهم داشته است که با توجه به مزیت های حمل و نقل ریلی ضرورت دارد این حمل و نقل توسعه یابد

حمل ونقل چند وجهی چیست؟

براساس کنوانسیون سازمان ملل، تعريف حمل و نقل چند وجهی عبارت است از: حمل کالا به وسيله حداقل دو شيوه متفاوت حمل، براساس یک قرارداد حمل چند وجهی از محلی در یک کشور (که محموله در اختیار متصدی حمل قرار می گیرد) به محلی در کشور دیگر (که محموله تحویل می شود) یا براساس تعریف دیگر عبارت است از: جابه جایی و حمل کالا با استفاده از تمام امکانات حمل و نقل در یک مسیر که می تواند ریلی، جاده ای، هوایی یا دریایی باشد.

مزایای حمل و نقل چندوجهی:

• صاحب کالا فقط با یک عامل با عنوان گراننده حمل و نقل چند وجهی یا (MTO MULTIMODAL TRANSPORT OPERATOR) هماهنگی های لازم را انجام مي دهد و خسارت های احتمالی را نیز از او طلب می نماید.

• از خسارت های زمانی و خطرات دزدی کالا در زمان انتقال از یک شیوه به شيوه دیگر حمل (ترانسشيپمنت TRANSSHIPMENT ) جلوگیری می کند و در نهایت ایمنی کالا بیشتر می شود .

• نیاز به صدور اسناد حمل بیشتری ندارد.

• گرداننده حمل رأسا نسبت به ترانزیت داخلی یا خارجی کالا بدون حضور صاحب کالا یا نماینده وی اقدام می نماید. . با توجه به شناخت MTO از بازار، زمان و هزینه کاهش پیدا می کند.

مزایای کانتینر برای حمل و نقل چند وجهی:

• سهولت در تخلیه و بارگیری
• سهولت در چیدمان و استفاده از حداکثر فضا در محل تخلیه و بارگیری
• کاهش هزینه های تخلیه و بارگیری
• افزایش ضریب ایمنی کالا از نظر سرقت و صدمه وارده به کالا
• افزایش سرعت در تخلیه و بارگیری و در نتیجه صرفه جویی در زمان
• چیدمان قابل توجهی کالا در یک کانتینر

مزایای بالقوه حمل و نقل ریلی :

• جابجائي حجم انبوه کانتینر (با هر قطار حداقل 120TEU کانتینر جابجا می شود)
• ارزانتر نسبت به حمل و نقل جاده ای به دلیل جابجائی انبوه)
• مصرف سوخت کمتر نسبت آن 1 به 8 در مقایسه با حمل جاده ای است به طوریکه در یک قطار بندر عباس – تهران حداقل 66000 لیتر سوخت صرفه جوئي مي شود)
• آلایندگی کمتر (به عنوان حمل و نقل سبز نام گرفته است)
• کاهش بار ترافیکی جاده ها با اعزام هر قطار، حداقل بار ترافیکی 120 دستگاه تریلر بر روی جاده ها کمتر می شود و در نتیجه کاهش تصادفات جاده ای
• ضریب ایمنی بالا
• کاهش زمان حمل

منبع: دریا حمل

جابه جایی و حمل کالا با استفاده از تمام امکانات حمل و نقل در یک مسیر که می تواند ریلی، جاده ای، هوایی یا دریایی باشد.

آفکو | مرجع حمل و نقل بین المللی